Oddziały blisko Ciebie: Tarnowskie Góry | Piekary Śląskie | Radzionków I Ruda Śląska

23 września 2025

DIVA-5 – test diagnozy ADHD u dorosłych

DIVA-5 to ustrukturyzowany, kliniczny wywiad oparty o kryteria DSM-5, służący do diagnozy ADHD u dorosłych. W przeciwieństwie do krótkich kwestionariuszy przesiewowych, DIVA-5 test (potoczna nazwa) nie jest „testem” internetowym, lecz szczegółową rozmową prowadzoną przez przeszkolonego specjalistę. Obejmuje ona 18 objawów ADHD w dwóch domenach (nieuważność oraz nadruchliwość/impulsywność) analizowanych w dzieciństwie i w dorosłości, a także ocenę nasilenia, czasu trwania i wpływu na funkcjonowanie (praca, studia, relacje, samopoczucie). W HugCare łączymy DIVA-5 z dodatkowymi narzędziami (m.in. wywiad psychospołeczny, skale nasilenia, badania różnicowe), by zaproponować precyzyjną diagnozę i indywidualny plan terapii.

Co to jest TEST DIVA-5?

DIVA-5 (Diagnostic Interview for ADHD in Adults, wersja DSM-5) to ustrukturyzowany wywiad kliniczny opracowany z myślą o diagnostyce zaburzenia hiperkinetycznego/zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) u osób dorosłych. Narzędzie to prowadzi diagnostę przez logiczną ścieżkę pytań, przykładów i kryteriów, aby zweryfikować, czy objawy:

występowały już w dzieciństwie (zwykle przed 12. rokiem życia),
są obecne również w dorosłości,
utrzymują się w czasie (utrwalony wzorzec, a nie epizod),
powodują klinicznie istotne trudności w codziennym funkcjonowaniu.

DIVA-5 obejmuje 18 objawów ADHD w dwóch głównych grupach:

Nieuważność (9 objawów) – np. trudność w skupieniu uwagi, zapominanie, błędy z nieuwagi, trudność w organizacji.
Nadruchliwość/impulsywność (9 objawów) – np. wewnętrzny niepokój ruchowy, trudność z czekaniem, przerywanie, impulsywne decyzje.

Każdy objaw jest eksplorowany z wykorzystaniem konkretnych przykładów z życia codziennego – oddzielnie dla okresu dzieciństwa i dorosłości – co pozwala ograniczyć nadrozpoznawanie i zapewnia spójność oceny między różnymi diagnostami.

Czy DIVA-5 to „test”? Wyjaśniamy pojęcia

W sieci często pojawiają się sformułowania: „DIVA-5 test”, „test ADHD DIVA” czy „DIVA-5 online”. Warto precyzyjnie zrozumieć, co się za nimi kryje:

DIVA-5 nie jest testem w sensie quizu internetowego. To kliniczny wywiad diagnostyczny, a więc narzędzie używane przez psychologa klinicznego lub lekarza psychiatrę.
Określenie „DIVA-5 test” jest potocznością, która skraca myślenie: „wywiad DIVA-5 jako część procesu testowania/diagnozy ADHD”. W tym sensie można mówić o „teście ADHD DIVA”, ale zawsze chodzi o rozmowę prowadzoną według standaryzowanego protokołu.
Kwestionariusze przesiewowe (np. krótkie formularze do samodzielnego wypełnienia) mogą pomóc ocenić prawdopodobieństwo ADHD, ale nie zastąpią DIVA-5 i oceny klinicznej. W HugCare stosujemy je jako uzupełnienie.

Dzięki takiemu rozróżnieniu unikamy sytuacji, w której ktoś wyciąga daleko idące wnioski wyłącznie na podstawie testu online. W przypadku ADHD pełna diagnoza to zawsze połączenie DIVA-5, wywiadu psychospołecznego, ewentualnych skal nasilenia i diagnostyki różnicowej.

Dlaczego DIVA-5 w diagnozie ADHD u dorosłych?

Istnieje kilka powodów, dla których specjaliści chętnie wybierają DIVA-5:

Zgodność z DSM-5. Wywiad jest ściśle oparty o współczesne kryteria rozpoznania, co zwiększa jego trafność.
Dwuwymiarowa ocena (dzieciństwo + dorosłość). W ADHD kluczowe jest wykazanie ciągłości objawów – DIVA-5 robi to systemowo.
Konkretne przykłady. Każdy objaw ilustrują „scenariusze z życia”, co ułatwia utożsamienie i przypomnienie sytuacji.
Standaryzacja. Ustrukturyzowana forma pozwala zachować spójność między diagnostami, a zarazem zostawia miejsce na interpretację kliniczną.
Fokus na funkcjonowaniu. Nie chodzi tylko o to, czy objaw jest, lecz o to, jak bardzo wpływa na naukę, pracę, relacje, finanse, zdrowie psychiczne.
Etyka i bezpieczeństwo. Dobra diagnoza ADHD chroni pacjenta przed nadmiernym lub niewłaściwym leczeniem, a DIVA-5 pomaga ograniczyć ryzyko fałszywie dodatnich wyników.

Jak wygląda DIVA-5 test krok po kroku w HugCare

Poniżej opisujemy typowy przebieg wizyty diagnostycznej z użyciem DIVA-5 w naszej placówce. Kolejność i zakres mogą się różnić w zależności od sytuacji klinicznej, jednak całość przebiega w przyjaznej, partnerskiej atmosferze.

1) Rejestracja i krótka konsultacja wstępna

Ustalamy powód zgłoszenia: aktualne trudności, historia trudności z nauką/pracą, problemy z organizacją, impulsywność, przeciążenie, objawy lękowe, depresyjne.
Jeśli to możliwe, prosimy o zabranie dokumentacji: opinie szkolne, wcześniejsze diagnozy, informacje od rodziców/opiekunów z dzieciństwa, wyniki wcześniejszych badań.

2) Wywiad psychospołeczny i medyczny

Zbieramy informacje o rozwoju, przebiegu nauki, relacjach, pracy, stanie zdrowia (w tym chorobach somatycznych i psychiatrycznych), substancjach psychoaktywnych, śnie.
Omawiamy czynniki stresowe i zasoby (strategie radzenia sobie, wsparcie bliskich).

3) DIVA-5 – część objawowa (dzieciństwo i dorosłość)

Przechodzimy przez 18 objawów ADHD – każdy z pytaniami i przykładami.
Dla każdego objawu oceniamy występowanie w dzieciństwie oraz w dorosłości, a także nasilenie i częstość.

4) DIVA-5 – wpływ na funkcjonowanie

Omawiamy pięć kluczowych obszarów: praca/nauka, organizacja i zarządzanie czasem, relacje, emocje i samoocena, ryzykowne zachowania/bezpieczeństwo.
Zbieramy przykłady sytuacji z ostatnich miesięcy/lat, które obrazują realny wpływ objawów.

5) Skale uzupełniające i badania różnicowe

Możemy zaproponować skale nasilenia (np. do oceny objawów lękowych/depresyjnych, cech osobowości), kwestionariusze przesiewowe oraz, jeśli wskazane, konsultacje specjalistyczne (neurolog, endokrynolog, psychiatra).

6) Integracja danych i omówienie wyników

Po zebraniu informacji integrujemy dane i omawiamy hipotezę diagnostyczną.
Jeśli rozpoznanie ADHD zostaje potwierdzone, proponujemy plan leczenia i dalsze kroki.

7) Dokumentacja i rekomendacje

Otrzymujesz pisemne podsumowanie oraz zalecenia (terapia, farmakoterapia, wsparcie organizacyjne, techniki samopomocy).

Na czym polegają kryteria DSM-5 oceniane w DIVA-5?

DSM-5 opisuje ADHD jako zaburzenie neurorozwojowe charakteryzujące się utrwalonym wzorcem nieuważności i/lub nadruchliwości-impulsywności, który zakłóca funkcjonowanie lub hamuje rozwój. DIVA-5 przeprowadza przez te kryteria systematycznie:

A. Objawy nieuważności

Przykładowe obszary eksplorowane w wywiadzie:

Trudność w utrzymaniu uwagi na szczegółach; częste błędy z nieuwagi.
Kłopot z utrzymaniem koncentracji na zadaniach, spotkaniach, rozmowach.
Wrażenie, że osoba nie słucha, gdy się do niej mówi.
Trudności z kończeniem zadań, organizacją pracy, gospodarowaniem czasem.
Unikanie zadań wymagających wysiłku umysłowego przez dłuższy czas.
Gubienie przedmiotów, zapominanie o ważnych sprawach, rozkojarzenie bodźcami.

B. Objawy nadruchliwości/impulsywności

Wywiad eksploruje m.in.:

Wewnętrzny niepokój ruchowy („wiercenie się”, poczucie przymusu poruszania się).
Trudności z pozostaniem w miejscu w sytuacjach wymagających spokoju.
Niepokój – subiektywne „ciągłe napięcie” także bez widocznego wiercenia.
Trudności z czekaniem na swoją kolej, skłonność do przerywania innym.
Impulsywne decyzje, ryzykowne zachowania, szybkie wybuchy złości.

C. Wiek początku

Objawy muszą być obecne przed 12. rokiem życia (nawet jeśli nie zostały wówczas formalnie rozpoznane). DIVA-5 pomaga odtworzyć obraz dzieciństwa poprzez pytania i przykłady.

D. Wielość środowisk

Objawy występują w co najmniej dwóch sytuacjach (np. dom i praca/studia). Jeśli trudności pojawiają się tylko w jednej, szukamy alternatywnych wyjaśnień.

E. Kliniczna istotność

Objawy istotnie upośledzają funkcjonowanie (oceniamy przykłady realnego wpływu).

F. Wykluczenie innych przyczyn

Objawy nie są lepiej wyjaśnione innymi zaburzeniami (np. epizodem depresji, zaburzeniami lękowymi, zaburzeniami snu, nadużyciem substancji) ani stanami somatycznymi (np. niedoczynność tarczycy, niedobory).

Ocena funkcjonowania w różnych obszarach życia

DIVA-5 kładzie nacisk na praktyczne skutki objawów. W HugCare omawiamy m.in.:

Praca i edukacja – rotacja stanowisk, zwlekanie, dokańczanie projektów, trudności z raportowaniem, „deadline panic”, wypalenie, przerysowana kreatywność vs. wykonawczość.
Organizacja i czas – chaos informacyjny, przeciążenie, gubienie dokumentów, wielozadaniowość bez efektu.
Relacje – przerywanie, zapominanie o umowach, spóźnienia, impulsywne reakcje, konfliktowość mimo dobrych intencji.
Emocje i samoocena – huśtawki nastroju wtórne do przeciążeń, poczucie wstydu, „syndrom oszusta”, perfekcjonizm maskujący chaos.
Bezpieczeństwo i zdrowie – ryzykowna jazda, impulsywne zakupy, nieregularny sen, jedzenie, aktywność fizyczna.

Dla każdego obszaru zbieramy konkretne przykłady, aby lepiej zrozumieć, jak dobrać interwencje (techniki organizacyjne, terapia, farmakoterapia, coaching).

Różnicowanie (diagnostyka różnicowa) i współchorobowości

ADHD rzadko występuje „w próżni”. Częste są współchorobowości i nakładanie objawów:

Zaburzenia lękowe – objawy lęku mogą nasilać trudności z koncentracją; lękowe „czarne scenariusze” bywają mylone z myśleniem dystrakcyjnym.
Zaburzenia nastroju – spadek napędu, spowolnienie vs. nadpobudliwość; epizodyczność objawów w depresji/bipolarności.
Zaburzenia osobowości (np. borderline) – impulsywność, niestabilność emocjonalna, historii traumy.
Spektrum autyzmu (ASD) – trudności społeczne, sensoryka, potrzeba schematów vs. chaotyczna impulsywność ADHD.
Zaburzenia snu (bezdech senny, bezsenność, zespół opóźnionej fazy snu) – przewlekłe niewyspanie imituje nieuważność.
Stany somatyczne – niedoczynność tarczycy, niedokrwistości, niedobory (Fe, B12, D), hipoglikemia.
Używanie substancji – kofeina, nikotyna, alkohol, stymulanty; maskowanie i nasilenie objawów.

W HugCare rozmawiamy o całym obrazie – a nie tylko o pojedynczych symptomach – by uniknąć błędu przypisania wszystkiego ADHD.

Najczęstsze mity o ADHD u dorosłych

„ADHD to wymysł epoki smartfonów.” – Objawy opisano na długo przed erą cyfrową; technologie mogą je jedynie uwidaczniać.
„Jak ktoś był prymusem, nie może mieć ADHD.” – Wysokie zdolności kompensują objawy, ale często kosztem przeciążenia i zdrowia psychicznego.
„ADHD mija z wiekiem.” – U wielu osób obraz się zmienia, ale trudności utrzymują się w innej formie (np. wewnętrzny niepokój zamiast biegania po klasie).
„ADHD to tylko problem z uwagą.” – To również impulsywność, regulacja emocji, funkcje wykonawcze.
„Leki rozwiązują wszystko.” – Farmakoterapia może być bardzo pomocna, ale najlepsze efekty daje połączenie z psychoedukacją i treningiem umiejętności.

Jak przygotować się do testu ADHD DIVA?

Choć DIVA-5 nie jest „testem” w sensie quizu, warto się przygotować, aby wywiad był pełny i komfortowy:

Zbierz informacje z dzieciństwa. Jeśli to możliwe, porozmawiaj z rodzicami/opiekunami o tym, jak funkcjonowałeś/aś jako dziecko; poszukaj starych świadectw, opinii, zeszytów.
Przygotuj przykłady z dorosłości. Sytuacje z pracy/studiów, relacji, finansów, zdrowia – im bardziej konkretne, tym lepiej.
Lista leków i chorób. Wypisz aktualne/ostatnie leki, choroby przewlekłe, zabiegi – to pomaga w różnicowaniu.
Sen, substancje, stres. Zanotuj wzorce snu, ilość kofeiny/alkoholu, aktualne obciążenia.
Oczekiwania i cele. Co chcesz poprawić? Organizację? Spokój wewnętrzny? Relacje? To pomoże dobrać plan.

Czego się spodziewać po wizycie w HugCare

Atmosfera współpracy. Słuchamy, dopytujemy, tłumaczymy. Ty jesteś ekspertem/ekspertką od swojego życia, my – od metod.
Transparentność. Omawiamy nie tylko wynik, ale i rozumowanie kliniczne za rekomendacjami.
Indywidualizacja. Dostosowujemy tempo i zakres do Twojej sytuacji, współchorobowości i celów.
Dalsze wsparcie. Po diagnozie proponujemy ścieżkę terapeutyczną oraz możliwość monitorowania efektów.

Plan leczenia po diagnozie

Po potwierdzeniu rozpoznania ADHD, wspólnie wybieramy elementy planu:

1) Psychoedukacja

Zrozumienie mechanizmów ADHD zmniejsza wstyd, porządkuje doświadczenia i pozwala przewidywać trudniejsze momenty.

2) Interwencje behawioralne i organizacyjne

Techniki zarządzania czasem (blokowanie kalendarza, praca w sprintach, „time boxing”).
Zewnętrzne systemy pamięci (listy, aplikacje, minimalistyczne tablice).
Redukcja dystraktorów (zasady dla telefonu, „tryb pracy głębokiej”).
Higiena snu i rytmy dobowe (stałe pory, światło dzienne).

3) Psychoterapia

CBT ukierunkowana na ADHD (planowanie, priorytetyzacja, praca z prokrastynacją).
DBT/terapia dialektyczna – gdy silna impulsywność i trudności w regulacji emocji.
Terapia schematów – praca nad perfekcjonizmem, wstydem, przekonaniami o sobie.

4) Farmakoterapia

O doborze leków decyduje lekarz psychiatra. Omawiamy korzyści i ryzyka, prowadzimy monitorowanie efektów i działań niepożądanych.

5) Interwencje środowiskowe

Dostosowania w pracy/studiach (np. elastyczne terminy, podział zadań, krótsze sloty spotkań).
Edukacja bliskich i zespołu, by zrozumieli specyfikę funkcjonowania.

ADHD a życie codzienne: praktyczne wskazówki

Reguła 2 minut – jeśli coś trwa <2 min, zrób od razu.
Jedno źródło prawdy – jeden kalendarz, jedna lista priorytetów na dany dzień.
Praca w blokach (np. 25–40 min) z przerwą i krótkim ruchem.
Łańcuch nawyku – paruj nowe zadanie z istniejącym nawykiem.
Minimalizm informacyjny – mniej aplikacji = mniej kontekstu do przełączania.

FAQ: najczęściej zadawane pytania o DIVA-5

Czy mogę zrobić DIVA-5 test online? Nie. DIVA-5 to wywiad prowadzony przez specjalistę. Istnieją ankiety online wspierające proces, ale nie są rozpoznaniem.

Ile trwa wywiad DIVA-5? Zwykle od 60 do 120 minut, zależnie od złożoności przypadku i współchorobowości.

Czy muszę przyjść z rodzicem/partnerem? Nie jest to konieczne, ale informacje z dzieciństwa od rodzica/opiekuna mogą pomóc przypomnieć obraz funkcjonowania.

Czy DIVA-5 to jedyny element diagnozy? Nie. To kluczowy element, ale decyzja diagnostyczna opiera się także na wywiadzie, skalach i różnicowaniu.

Czy wynik DIVA-5 oznacza od razu leczenie farmakologiczne? Nie zawsze. Decyzję podejmuje lekarz po całościowej ocenie, wspólnie z Tobą.

Czym różni się DIVA-5 od DIVA-2/DIVA-2.0? DIVA-5 jest dostosowana do kryteriów DSM-5 i ma zaktualizowane przykłady dla dorosłości.

Podsumowanie i następne kroki

DIVA-5 to złoty standard wywiadu klinicznego do diagnozy ADHD u dorosłych: łączy dokładność kryteriów DSM-5, praktyczne przykłady z codzienności i ocenę funkcjonowania. W HugCare traktujemy DIVA-5 jako centralny element całościowego procesu diagnostycznego, który uzupełniamy o wywiad psychospołeczny, skale nasilenia i diagnostykę różnicową. Jeśli rozpoznanie się potwierdzi, proponujemy indywidualny plan – od psychoedukacji i psychoterapii, po ewentualną farmakoterapię.

Chcesz umówić się na diagnozę ADHD z wykorzystaniem DIVA-5 lub skonsultować swoje wątpliwości? Skontaktuj się z zespołem HugCare – wspólnie ustalimy najlepszą ścieżkę pracy nad Twoimi celami.

Aneks: Przykładowe pytania w trakcie wywiadu DIVA-5 (ilustracje kliniczne)

Poniższe przykłady służą wyłącznie poglądowo – właściwy wywiad jest szerszy i dopasowany do osoby:

Nieuważność: „Jak często zdarza Ci się tracić wątek podczas rozmów lub zebrań?”, „Czy gubisz rzeczy potrzebne do pracy (kable, dokumenty)?”, „Czy odkładasz zadania wymagające dłuższej koncentracji?”
Nadruchliwość/impulsywność: „Czy odczuwasz wewnętrzną presję, by się poruszać?”, „Czy zdarza Ci się odpowiadać zanim pytanie zostanie dokończone?”, „Czy miewasz impulsywne wydatki, które potem żałujesz?”
Funkcjonowanie: „Jak objawy wpływają na Twoje relacje i pracę?”, „Jak radzisz sobie z terminami?”, „Co działało dotąd najlepiej?”

Aneks: Struktura dokumentacji po DIVA-5 w HugCare

Dane demograficzne i zgłoszenie.
Wywiad psychospołeczny i medyczny.
DIVA-5: objawy A (dzieciństwo/dorosłość) i B (dzieciństwo/dorosłość).
Ocena wpływu na funkcjonowanie (5 obszarów).
Skale uzupełniające.
Diagnostyka różnicowa i wnioski.
Rekomendacje i plan.

Kontakt:

Telefon: +48 666 950 382

Email: kontakt@hugcare.pl

Rejestracja telefoniczna czynna:

PN i CZW 9:00 – 19:00

WT, ŚR, PT 12-19

Specjaliści przyjmują:
PN-PT: 08:00 – 20:00

Oddziały HugCare:

CENTRUM MEDYCZNE HUGCARE SP. Z O.O.

UL. PIASTOWSKA 11, 42- 600 TARNOWSKIE GÓRY

NIP 6452581406, REGON 525686040

KRS 0001044220

NUMER KSIĘGI REJESTROWEJ: 000000269176

Realizacja SPECTRUM MARKETING | 2025