Kiedy Żywioł Przychodzi Bez Ostrzeżenia: Jak Radzić Sobie z Emocjami Po Powodzi w Polsce
Od kilku dni Polskę nawiedziły tragiczne wydarzenia związane z powodzią, która dotknęła olbrzymiego obszaru naszego kraju, wielu ludzi i zwierząt. To katastrofa, która wpływa na każdego z nas na różnych płaszczyznach, w zależności od tego, czy jesteśmy bezpośrednio w epicentrum wydarzeń, czy przeżywamy tragedię z dystansu. Wydarzenia te mają znamionowy ślad na naszej psychice, ujawnia się u nas stres, obawy i zagrożenie.
Oglądanie dramatycznych scen w mediach, widok zalanych domów, dramaty rodzinne, które utraciły wszystko, a także zwierzęta walczące o przetrwanie – to wszystko może wywoływać w nas poczucie silnego zagrożenia. W mediach społecznościowych pojawiają się nowe materiały, które przypominają nam o ogromie tej tragedii. Napięcie narasta, a my czujemy się przytłoczeni informacjami dramatycznymi, które do nas docierają.
Reakcje
W przypadku katastrof naturalnych, takich jak powodzie, pożary, wichury następuje reakcja naszego organizmu, która jest stanem alarmowym aktywując nasz układ nerwowy i przygotowując nas do działania. W sytuacjach ekstremalnych, takich jak te, nasza psychika często przechodzi przez kilka faz emocjonalnych:
- Szok i niedowierzanie : W pierwszych chwilach ludzie są odrętwiali. Nie mogą uwierzyć w, co się stało. Widzimy obrazy zniszczonych domów, słuchamy relacji, ale nasza psychika stara się odrzucić, bo skala utraty jest zbyt przytłaczająca.
- Strach i lęk : Pojawia się poczucie niepokoju i lęku. Ten lęk może dotyczyć problemów ze snem, koszmarów, a także chronicznego stresu.
- Smutek i żałoba : Kiedy strata dociera się do nas, pojawia się, poczucie smutku. Strata domów, zwierząt, miejsc pracy wprowadza nas w stan żałoby, która jest reakcją na straty.
- Złość i frustracja : Może wywołać gniew – złość często jest próbą poradzenia sobie z poczuciem bezsilności.
- Poczucie winy : Często w takich sytuacjach pojawia się poczucie winy u osób, które nie są bezpośrednio dotknięte tragedią. musisz czuć się winni, że ich życie toczy się dalej, podczas gdy inni walczą o przetrwanie. To zjawisko „wina ocalałego”, może być trudne do przetworzenia.
Trauma po katastrofie – jakie reakcje są naszej psychiki?
Katastrofy naturalne, takie jak powodzie, pożary, wichury mają ogromny wpływ na naszą psychikę, zarówno na poziomie indywidualnym, jak i zbiorowym.
Nasze działania organizmu i psychiki na katastrofy tego typu są całkowicie naturalne i nie da się ich kontrolować. W takich momentach często uruchamiają się u nas automatyczne mechanizmy obronne, które zostaną podjęte w sytuacji kryzysowej. Mogą to być:
- Stres – Stres jest jedną z najpowszechniejszych reakcji na katastrofy. Oglądanie dramatycznych scen w telewizji czy w mediach społecznościowych może wywoływać silny stres, szczególnie jeżeli dotyczy to miejsc bliskich sercu, takich jak dom rodzinny czy region zamieszkania. Ten stres może objawiać się w postaci dolegliwości fizycznych, takich jak bóle głowy, problemy z koncentracją, bezsenność, a także poczucie przytłoczenia.
- Trauma i PTSD (zespół stresu pourazowego) – osoby bezpośrednio dotknięte powodzią, które mogą doświadczyć objawów zespołu stresu pourazowego (PTSD). obejmują one flashbacki, koszmary senne, unikanie miejsc lub sytuacji przypominających o traumatycznych zdarzeniach.
- Lęk i niepewność – W przypadku wystąpienia katastrofy pojawia się silny lęk przed nieznanym. Czy uda się odbudować dom? Czy powód może powtórzyć się? Jak będzie wyglądało życie w następnych dniach? Niepewność, brak kontroli nad naruszeniem i zagrożeniem, które może spowodować wzrost zagrożenia, a w niektórych przypadkach do napadów paniki.
- Depresja i straty – Zniszczone domy, miejsca pracy, a nawet krajobraz, który znaliśmy od lat – to wszystko wywołuje w nas poczucie samych strat. Dla wielu osób przyczyną jest utrata nie tylko materialnych korzyści, ale także znaczenie bezpieczeństwa i trwałości. Może to mieć charakter krytyczny, szczególnie jeśli występują trudności, które nie mogą zostać pokonane.
Jak rozmawiać o powodzi z dziećmi?
Dzieci, podobnie jak dorośli, mogą zareagować na tragedię silnymi emocjami. Jednak ich sposób myślenia i przekazywania informacji różnią się od dorosłych, dlatego ważne jest, abyśmy jako opiekunowie i rodzice umieli odpowiednio rozmawiać z nimi na temat tego, co się dzieje.
Kilka faktów dotyczących katastrofy, jak o katastrofie rozmawiać z dziećmi:
- Dostosuj do wieku dziecka –Małe dzieci nie muszą znać skutków katastrofy, ale mogą zadawać pytania, dlaczego nie mogą odwiedzić babci, dlaczego wycieczka nie odbędzie się, dlaczego nie pojadą na zawody, na które się przygotowywały. Starsze dzieci mogą chcieć więcej dodatkowych informacji. Ważne jest, aby być szczerym, ale nie wprowadzać dodatkowego niepokoju.
- Ograniczenie dostępu do mediów – oglądanie drastycznych obrazów w telewizji czy w internecie może pogłębiać stres i lęki u dzieci. Warto kontrolować, co dziecko ogląda, a także wyjaśniać, że nie wszystko, co widzi w mediach, odnosi się bezpośrednio do jego sytuacji.
- Pozwalaj na reakcję – Dziecko może odczuwać strach, smutek, złość – wszystkie te emocje są naturalne i ważne jest, by dziecko wiedziało, że ma prawo je odczuwać i wyrażać.
- Opowiadaj historie – Warto opowiadać i pokazywać dzieciom historie o ludziach, którzy wspierają ludzi pokrzywdzonych i zwierzęta lub pomagają w odbudowie. Rozmawiajcie o służbach- strażakach, policjantach i wojsku, a nawet o zwykłych ludziach którzy dzielnie walczyli o każdą istotę.
Jak sobie radzić z napływem traumatycznych informacji?
Obecnie media społecznościowe, wiadomości telewizyjne, relacje na żywo i inne źródła bombardują nas tragicznymi informacjami. Może to prowadzić do tzw. „zmęczenia informacyjnego”
Oto kilka strategii, które mogą pomóc nam sobie z napływem traumatycznych wiadomości:
- Ograniczona ilość czasu spędzanego na oglądaniu wiadomości – choć naturalnie jest, że chcemy być na bieżąco, zbyt długo oglądanie wiadomości może nam zaszkodzić. Warto ustawić limit czasowy na informacje, np. 30 minut dziennie, a resztę czasu na inne, życie codzienne.
- Wsparcie – jest kluczowe w radzeniu sobie z emocjami. Nie bójmy się mówić o tym, co czujemy. To, że wypowiemy swoje obawy i lęki może być sposobem na ich przetworzenie.
- Praktykuj technikę relaksacyjną – Medytacja, ćwiczenia oddechowe, joga czy spacer na świeżym powietrzu może pomóc w obciążeniu i ucisku.
- Pomoc inna jako forma terapii – Działanie na inną rzecz może być lekiem. Jeśli czujemy się potrzebni, pomagamy – poprzez wolontariat, darowizny, po prostu wsparcie moralne – może dać nam poczucie kontroli i sensu życia.
- Zadbaj o swoje zdrowie fizyczne – Regularna aktywność fizyczna, zdrowa dieta i odpowiednia ilość snu są kluczowe dla zachowania równowagi psychicznej.
Jak sobie radzić z poczuciem winy?
Dla wielu osób, które nie są bezpośrednio poszkodowane, może wystąpić tzw. „wina ocalałego”. Jest to poczucie winy, które pojawia się, gdy widzimy, że nasze życie toczy się normalnie, podczas gdy inni cierpią bezpośrednio.
Oto kilka sposobów, jak sobie:
- Zrozumienie, że nasza normalność nie odbiera nam współczucia – To, że nasze życie toczy się dalej, nie oznacza, że nie możemy współczuć tym, który cierpią. Współczucie i pomoc innym są oznakami ochronnymi.
- Akceptacja, że nie mamy kontroli nad konsekwencjami wydarzeń – Katastrofy naturalne są zespołem czynników, na które nie mamy wpływu. Nie możemy winić się za coś, co jest poza naszą kontrolą. Kluczowe jest skupienie się na tym, jak możemy pomóc teraz, zamiast obwiniać się za wypadki, które się wydarzyły.
- Poszukiwanie wsparcia awaryjnego – W sytuacjach, gdy poczucie winy staje się przytłaczające, warto udać się po pomoc do psychologa. Specjalista pomaga nam przepracować te emocje i znaleźć zdrowe mechanizmy, które sobie z nimi radzą.
Jak nasze ciało odreagowuje traumatyczne informacje?
Nasze ciało i umysł są ze sobą spójne. Przeżywanie traumy, nawet jeśli nie dotyczy nas bezpośrednio. Często stres z traumatycznymi wydarzeniami objawia się w ciele różnymi dolegliwościach.
- Problemy z układem trawiennym – Wysoki poziom stresu może ujawnić na naszym układzie pokarmowym. Może to być przyczyną bólu, nudności, problemów z trawieniem.
- Napięcie mięśniowe – Nasze ciało naturalnie reaguje stresem mięśniowym. Może to być napięcie i ból karku, klatki piersiowej czy głowy.
- Problem snu – Zbyt duża ilość informacji może powodować problemy ze snem, takie jak bezsenność czy koszmary senne.
- Obniżona funkcjonalność organizmu – Długotrwały stres może osłabić nasz układ odpornościowy, co sprawia, że jesteśmy bardziej podatni na choroby.
Zapraszamy do kontaktu – nie musisz przeżywać tego sam. Razem znajdziemy sposób, aby zapewnić spokój umysłu, przetworzyć poczucie winy i odbudować poczucie bezpieczeństwa