Czy Twoje dziecko słyszy, ale nie słucha? Może to być CAPD – Centralne Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego
Rodzicielstwo to wyjątkowa podróż pełna radości, wyzwań i troski o rozwój dziecka. Każdy rodzic chce, aby jego pociecha miała jak najlepsze warunki do nauki, rozwoju społecznego i emocjonalnego. Czasem jednak pojawiają się trudności, których na pierwszy rzut oka nie widać. Jednym z takich problemów może być CAPD – Centralne Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego. W poniższym artykule postaram się wyjaśnić, czym dokładnie jest to zaburzenie, jak je rozpoznać oraz co możemy zrobić, by pomóc naszemu dziecku.
Co to jest CAPD?
CAPD (ang. Central Auditory Processing Disorder), czyli Centralne Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego, to zaburzenie, które polega na trudności w prawidłowym odbieraniu, rozumieniu i przetwarzaniu dźwięków mimo, że dziecko słyszy prawidłowo. To oznacza, że dziecko może dobrze słyszeć, ale jego mózg ma problem z interpretacją bodźców słuchowych.
Najczęściej objawy CAPD pojawiają się w wieku przedszkolnym lub wczesnoszkolnym. W tym okresie dzieci zaczynają być bardziej intensywnie stymulowane przez otoczenie – uczą się piosenek, przyswajają dużo nowych informacji słuchowych, są narażone na hałas i muszą radzić sobie z różnorodnymi dźwiękami. Jeśli mózg dziecka nie radzi sobie z takim natłokiem informacji, może to być sygnał, że mamy do czynienia z CAPD.
Jakie są objawy CAPD?
Jednym z najczęściej występujących objawów jest sytuacja, w której rodzice mówią: „Moje dziecko słyszy, ale nie słucha”. Maluch zdaje się nie zwracać uwagi na to, co do niego mówimy, łatwo się rozprasza, nie zapamiętuje prostych poleceń lub nie rozumie, gdy mówimy do niego w głośnym otoczeniu.
Oto kilka głównych objawów, na które warto zwrócić uwagę:
1. Trudności w rozumieniu mowy
Dziecko może mieć problem z rozumieniem, co inni do niego mówią, szczególnie gdy w tle występuje hałas. Może często pytać: „Co powiedziałeś?” lub wyglądać na zagubione, gdy próbujesz coś wyjaśnić.
2. Brak koncentracji na dźwiękach
Maluch może mieć trudność z utrzymaniem uwagi na poleceniach czy rozmowie, szczególnie w głośnym środowisku, jak np. w klasie lub na placu zabaw.
3. Problemy z nauką czytania i pisania
Trudności w przetwarzaniu dźwięków mogą prowadzić do problemów z rozpoznawaniem liter, słów, a także z rozumieniem tekstów czytanych. Dzieci z CAPD mogą mieć trudności z pisownią i czytaniem ze zrozumieniem.
4. Łatwe rozpraszanie się
Jeśli Twoje dziecko łatwo się rozprasza w otoczeniu pełnym dźwięków (np. telewizor, rozmowy innych osób, odgłosy ruchu ulicznego), może to być oznaka CAPD. Często dzieci te koncentrują się na nieistotnych dźwiękach, ignorując ważne informacje, które im przekazujemy.
5. Problemy z wykonywaniem poleceń
Dziecko z CAPD może mieć problem z zapamiętywaniem i wykonywaniem instrukcji, szczególnie jeśli składają się z kilku kroków. Może być również oporne na polecenia lub wydawać się, że nie rozumie ich w pełni.
6. Nadwrażliwość na dźwięki
Niektóre dzieci z CAPD mogą być nadwrażliwe na niektóre dźwięki. Mogą narzekać na hałas, który dla innych jest nieodczuwalny, np. szum wentylatora czy dźwięk kapiącej wody.
Jak rozpoznać CAPD u dziecka?
Warto uważnie obserwować swoje dziecko w codziennych sytuacjach. Oto kilka wskazówek, które mogą pomóc rodzicom w rozpoznaniu, czy ich dziecko może mieć CAPD:
1. Uważaj na zachowanie dziecka w głośnym otoczeniu
Zwróć uwagę, jak Twoje dziecko reaguje, gdy jest w miejscu, gdzie jest dużo dźwięków. Czy ma problem ze skupieniem się na rozmowie? Czy wygląda na zmęczone lub zestresowane po powrocie ze szkoły, gdzie jest dużo hałasu?
2. Zobacz, jak dziecko radzi sobie z poleceniami
Sprawdź, czy Twoje dziecko ma trudności z wykonywaniem instrukcji, szczególnie tych, które składają się z kilku etapów. Jeśli często musisz powtarzać polecenia lub dziecko nie pamięta, co miało zrobić, to może być sygnał problemów z przetwarzaniem słuchowym.
3. Monitoruj naukę w szkole
CAPD może wpływać na zdolność dziecka do nauki czytania, pisania i rozumienia tekstów. Jeśli zauważysz, że Twoje dziecko ma trudności z nauką, szczególnie w przedmiotach, które wymagają dużej koncentracji słuchowej, warto zasięgnąć porady specjalisty.
4. Obserwuj, jak dziecko reaguje na różne dźwięki
Dzieci z CAPD mogą być nadwrażliwe na niektóre dźwięki. Zwróć uwagę, czy Twoje dziecko skarży się na hałasy, które dla innych osób są normalne lub nawet niezauważalne. Może to być np. dźwięk suszarki do włosów, głośne rozmowy w restauracji czy dźwięki dochodzące z ulicy.
Jakie są przyczyny CAPD?
Przyczyny CAPD nie są do końca znane, ale uważa się, że mogą być związane z nieprawidłowym rozwojem układu nerwowego, szczególnie części mózgu odpowiedzialnych za przetwarzanie bodźców słuchowych. W niektórych przypadkach CAPD może być związane z wcześniejszymi problemami zdrowotnymi, np. częstymi infekcjami ucha we wczesnym dzieciństwie.
Niektóre badania sugerują, że CAPD może być również dziedziczne, więc jeśli w rodzinie występowały problemy ze słuchem lub nauką, warto szczególnie uważnie obserwować dziecko.
Jakie są skutki nieleczonego CAPD?
Nieleczone CAPD może prowadzić do poważnych trudności w życiu codziennym. Dzieci z tym zaburzeniem mogą mieć problem z osiąganiem dobrych wyników w szkole, co może obniżać ich samoocenę i prowadzić do frustracji. Dzieci te mogą również doświadczać trudności w nawiązywaniu relacji z rówieśnikami, ponieważ mają problem ze zrozumieniem rozmów lub reagowaniem na odpowiednie bodźce słuchowe.
Jak diagnozuje się CAPD?
Diagnoza CAPD jest przeprowadzana przez specjalistę – najczęściej audiologa, logopedę lub neurologa. Ważne jest, aby najpierw wykluczyć problemy z samym narządem słuchu. Jeśli dziecko dobrze słyszy, a mimo to ma trudności z przetwarzaniem dźwięków, specjalista może zalecić specjalistyczne testy, które sprawdzą, jak dziecko radzi sobie z różnorodnymi bodźcami słuchowymi.
Jak pomóc dziecku z CAPD?
Jeśli Twoje dziecko zostało zdiagnozowane z CAPD, istnieje wiele sposobów, aby mu pomóc:
1. Terapia słuchowa
Wiele dzieci z CAPD korzysta z terapii słuchowej, która polega na ćwiczeniach mających na celu poprawę umiejętności przetwarzania dźwięków. Ćwiczenia te pomagają mózgowi lepiej rozumieć i interpretować bodźce słuchowe.
2. Adaptacje w środowisku szkolnym
Warto porozmawiać z nauczycielami dziecka, aby dostosować warunki nauki w klasie. Czasami wystarczy zmniejszenie hałasu w tle, usadzenie dziecka bliżej nauczyciela lub stosowanie pomocy wizualnych, które wspomogą proces nauki.
3. Ćwiczenia w domu
Możesz wspierać swoje dziecko, wykonując z nim proste ćwiczenia słuchowe w domu. Wspólne słuchanie muzyki, czytanie na głos i zabawy związane z dźwiękami mogą pomóc w poprawie umiejętności przetwarzania słuchowego.
4. Zrozumienie i wsparcie emocjonalne
Ważne jest, aby dawać dziecku dużo wsparcia emocjonalnego. Dzieci z CAPD mogą czuć się sfrustrowane, gdy nie radzą sobie z przetwarzaniem dźwięków, dlatego ważne jest, aby pokazać im, że jesteśmy z nimi i pomagamy im w ich wyzwaniach.
Podsumowanie
CAPD, czyli Centralne Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego, to problem, który może znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie dziecka. Choć objawy mogą być subtelne, warto uważnie obserwować swoje dziecko i zwracać uwagę na sygnały świadczące o trudnościach w przetwarzaniu dźwięków. Wczesne rozpoznanie i wsparcie specjalistów mogą pomóc dziecku w przezwyciężeniu tych trudności, a tym samym w pełnym rozwoju jego potencjału.
Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, nie wahaj się skontaktować z naszym Centrum Medycznym HugCare w Tarnowskich Górach. Jesteśmy tutaj, aby pomóc!
